Sarioglan Ilçesinin kurulusu hakkinda kesin bir bilgi yoktur. Eski bir yerlesim merkezi oldugu söylenmektedir. Osmanli Imparatorlugu zamaninda Pinarbasi ilçesine bagli küçük bir yerlesim merkezidir. Bünyan’in ilçe olusundan sonra Bünyan ilçesine baglanmistir. Ilçeye bagli Palas ve Karaözü kasabalari daha eski yerlesim merkezleridir.
Palasmahallesinde bulunan ulu camii 1200 yilinda yapilmistir.
Cumhuriyet dönemi yillarinda sarioglan ilçesine 200 aile balkan göçmeni yerlestirilmis olup bunlar yöre halki ile kaynasmistir.
Toplam 6 köyde Yedi Bucak Avsarlari yasar.Palas Kasabasinda yasayan halkin Çepni oldugu rivayet edilmektedir...
1 Nisan 1960 tarihinde TBMM’nin Idari Sistemler Degisikligi hakkindaki yasa ile idari bakimindan ilçe seklini almistir.
Cografya
1929 yilinda Haydarpasa - Kars demiryolu ilçe içinden geçerek bati ve doguya ulasimi kolaylastirmistir. Demiryolu üzerine kurulan istasyon halkin büyük bir ihtiyacina cevap vermistir. Sivas - Kayseri karayolu ilçenin yakinindan geçmektedir. Sarioglan ilçesinin Kayseri’ye uzakligi karayolundan 61 km'dir. Yol sürekli açiktir.
Sarioglan ilçesi, 1948 yilinda Kesdogan çayinin tasmasiyla sel baskinina ugramistir. Eski yerlesim yerini terk eden ilçe sakinleri bugünkü yerine tasinmistir. Eski yerlesim yeri ilçenin kuzeydogusundadir.
Ilçe kuzeybatidan Felahiye - Özvatan, doguda Akkisla - Gemerek, güneyinde Bünyan, batida Kocasinan ilçeleri ile çevrilmis bulunmaktadir. Sarioglan ilçesinin topraklari çevresindeki düzlükler ve bunlari kusatan çiplak engebeli, sirt ve yamaçlardan meydana gelmektedir. Daglar daha ziyade ufak toprak ve tas yiginlarinin meydana getirdigi sira halinde tepeleri andirir. Bestepeler, üçtepeler, hamburnu tepesi, kepirçe dagi, altiparmak tepeleri yüksektir. Yöreyi çevreleyen belli basli daglar sunlardir; Palas mahallesi ile ilçe merkezi arasindaki Demirhan dagi, Sarioglan ilçesi’nin batisindaki Kusakli, Palas, Üzerlik, Ömerhacili arasinda Kocadagi, kuzeydoguda Kepirçe dagi, Gaziler ile Özvatan ilçesi arasindaki Sultansekisi Dagi, Gaziler kasabasi ile Çayiralan arasindaki Akdag ve Keçikalesi daglari mevcuttur. En büyük dag Keçikalesi olup, 1500 m yüksekligindedir.
Ilçe merkezinde rakim 1148 m'dir. Türkiye’nin en büyük nehri olan Kizilirmak Karaözü mahallesinden itibaren Sarioglan ilçe hudutlarina girer. Kale, Burunören, Üzerlik köyleri arasindan geçerek ilçe sinirlarini terk eder. Kizilirmak üzerinde iki yerde geçit vardir. Birincisi; Sahruk Bey tarafindan yaptirilan sekiz gözlü tarihi tas köprüdür. Köprü her türlü ulasima elverislidir. Ikincisi; Küpeli mahallesi ve Üzerlik mahallesi arasinda yapilan demir direkler üzerine oturtulan köprüdür. Bu köprü de ulasima açiktir. Ilçenin bir diger önemli akarsuyu Hinzir Daglarindan çikip Burunören köyü sinirlarinda Kizilirmak nehrine dökülen Kesdogan çayidir. Çay üzerine bentler yapilarak arazinin sulanmasi saglanmistir. Ilçe topraklarini ikiye bölen ve uzunlugu 45 km'yi bulan bu çay üzerinde dört tane köprü vardir. Ilkbahar ve sonbaharda yagislarin fazla oldugu zamanlarda tasmaktadir.
Palas mahallesinde bulunan Tuzla Gölü nün 2/3’ü tuz ile kaplidir. Diger kisimlari bataklik ve çamurdur. Gölün alani 29,6 km²'dir. Göl önceleri tuzla olarak kullanilmis, içerisinde sagliga zararli olan alçi mayasi bulundugundan kapatilmistir.
Çiftlik mahallesinde Sarioglan Baraji, Kesdogan Çayi üzerinde, sulama amaciyla 1991-2002 yillari arasinda insa edilmis bir barajdir.
Toprak gövde dolgu tipi olan barajin gövde hacmi 3.000.000 m3, akarsu yatagindan yüksekligi 38,00 m., normal su kotunda göl hacmi 22,00 hm3, normal su kotunda göl alani 2,65 km2'dir. Baraj 6.144 hektarlik bir alana sulama hizmeti vermektedir.
Balkanlardan gelen ikiyüz kadar aile toplu olarak Sarioglana yerlestirilmistir. Günümüzde bu Sarioglanli Balkan göçmenleri kendi aralarinda bir dernek kurmuslardir. Zaman zaman bir araya gelir ve Sarioglanla ilgili anilarini anlatirlar.
Iç Anadolu hüküm süren kara iklimi hüküm sürmektedir. Yazlari sicak ve kurak, kislari soguk ve yagislidir. Ortalama yagis 350–400 mm olup, yagisin önemli kismi ilkbahar ve kis aylarinda düsmektedir. Bitki örtüsü; Kizilirmak boyunca küçük boylu bitki türü mevcuttur. Kaymakamlik tarafindan Alamettin, Gaziler ve Ömerhacili mahallelerinde büyük çapli agaç dikimi baslamistir. 40 dekarlik alana Sarioglan Kaymakamliginca 75. Yil Cumhuriyet Hatira Ormani yapilmistir.
Idari Yapi
Ilçede 6 belediye, 16 mahalle, 5 kasaba ve 19 köy vardir. En uzak köylerin ilçe merkezine uzakligi 29 km'dir. (Kizilpinar ve Alamettin kasabasi) Çiftlik kasabasi merkeze 12 km mesafededir. Palas ve Karaözü kasabalari 14 km'dir. Tatili ve Üzerlik köyleri merkeze yakindir.
30 Mart 2014 yerel seçimlerinden sonra büyüksehir yasasinin yürülüge girmesiyle, 5 belde ve 18 köy sarioglan belediyesi bünyesinde mahalle olarak 26 mahalleden olusan bir ilçe olmustur.
2000 Yili Nüfus Sayimi sonuçlarina göre merkez nüfusu 5.222, kasaba ve köylerin nüfusu 26 605 olup, toplam nüfus 31 827’dir. Yillik nüfus artis hizi sehir merkezinde binde 7.44, köylerde ise –4.07 olup, toplamda ise –2 nüfus azalmasi görülmektedir.
Egitim ve Kültür
Ilçe gelinde okuma ve yazma orani %95 dir. Okullasma orani %99’dir. 2007 yilinda ilçe merkezinde atil durumda bulunan eski Cumhuriyet Ilkögretim Okulu Kayseri Valiligi’mizce tadilat yaptirilarak Ilçe Milli Egitim Müdürlügü’ne Etüd Merkezi olarak tahsis edilmis olup, Sarioglan Etüd Merkezi’nde hafta sonlari 08:30 – 12:30 saatleri arasinda ilçemize bagli köy ve kasaba ögrencilerine, 13:00-17:00 saatleri arasinda ilçe merkezinde bulunan ilkögretim okulu ögrencilerine dershane hizmeti verilmektedir.
Ilçe genelinde tasimali ilkögretim uygulamasi yapilmaktadir. Tasimali Ilkögretim Uygulamasinda 15 köy ögrencisi 4 tasima merkezine (ilkögretim okuluna) tasinmaktadir. Tasima merkezi okullarinda tasinan ögrencilerin tamamina sicak yemek verilmektedir.
Ilçe merkezi ve köylerinde; 4 adet lise, 5 adet 8 sinifli ilkögretim okulu, 2 adet 5 sinifli ilkögretim okulu ve 2 adet birlestirilmis ilkögretim okulu mevcuttur. Bu okullardan 8’inde okul öncesi sinif(anasinifi) mevcuttur.
Ilçede önceden çocuk kütüphanesi olarak açilan daha sonra Halk kütüphanesine çevrilen kütüphane mevcuttur. Ilçemizin Senyurt Mahallesi Güven Caddesi üzerinde mülkiyeti Il Özel Idare Müdürlügü’ne ait binada kütüphane faaliyetleri yürütülmektedir. Ilçe merkezinde spor sahasi mevcut olup, halkin hizmetine sunulmustur.
Ekonomi
Ilçe merkezi ile bütün köy kasabalardaki nüfusun çogunlugu geçimini tarim ve hayvancilik ile temin etmektedir. Mevcut nüfusun %75-80’ni ziraatla ugrasmaktadir.
Ilçe sinirlari itibariyle 92.500 hektar civarinda arazi varligi mevcut olup, 80.300 hektari kiraç 12.200 hektari sulanabilir durumdadir.
Yine 2008 yilinda yapimi tamamlanan Sarioglan Sulama Baraji’nin kanal insaatinin da bitmesiyle 61.230 da kuru tarim alani sulanabilir hale gelecektir.
Hayvancilik, Tarim ve Köyisleri Bakanligi’nca 1987 yilinda baslatilan kültür irki süt inegi ithali sayesinde ilçe merkezinde ve bazi köylerinde toplam 80 adet süt isletmesi kurulmustur. Kurulan bu isletmelere 337 bas süt inegi verilmistir. Ilk verilen ithal süt ineklerinde mevcuda dahil olmak üzere günümüze kadar gelen ithal kökenli hayvanlarin mevcudu 1200 adede ulasmistir.
Ekonominin canlandirilmasi ve çiftçilerimizin ürettikleri sütlerin degerlendirilmesi amaciyla Sarioglan Kaymakamligi ve Belediye Baskanligi’nin gayret ve çabalari ile ilçemiz merkezinde süt toplama merkezi kurulmustur.
İlçede halihazırda 2 adet banka mevcuttur. Türkiye Halk Bankası A.Ş ve T.C. Ziraat Bankası A.Ş. olmak üzere tarıma dayalı olması sebebiyle banka faal durumdadır. İlçe merkezinde Kayseri Caddesi üzerinde küçük sanayi bölgesi bulunmaktadır.